Το άρθρο 24 του Συντάγματος είναι ένα από τα σημαντικότερα κεκτημένα της πολιτικής μας ζωής και ταυτόχρονα ο ακρογωνιαίος λίθος για την προστασία του περιβάλλοντος.

Το δυσάρεστο είναι ότι δε συνοδεύτηκε από μια δυναμική και ολοκληρωμένη περιβαλλοντική πολιτική (χωροταξική και πολεοδομική οργάνωση της Χώρας, Εθνικό Κτηματολόγιο και Δασολόγιο κ.ο.κ.) που θα προσέφερε μια πλήρη και αξιόπιστη αποτύπωση της δημόσιας και ιδιωτικής γης, καθώς και κανόνες πολεοδόμησης-δόμησης και χρήσεις γης για αναπτυξιακές δραστηριότητες.
Η ανεπάρκεια αυτή προσέφερε ζωτικό χώρο για αμφισβήτηση και καταπατήσεις δημόσιας γης, άναρχη δόμηση, στρεβλή ανάπτυξη με παράλληλη παραγωγή μιας πλούσιας νομολογίας φιλικής προς το περιβάλλον κυρίως από το 5ο Τμήμα του ΣτΕ. Με δυο λόγια, η απουσία κανόνων και περιβαλλοντικής πολιτικής οδήγησαν τους πολίτες στην αυθαιρεσία και τα δικαστήρια στον πειρασμό της κάλυψης του πολιτικού κενού.
Μέσα σ’ αυτό το θολό και μεταβατικό τοπίο, έρχεται η πρόταση της Ν.Δ. επενδεδυμένη με το «φιλολαϊκό» μανδύα της επίλυσης ζωτικών οικονομικών προβλημάτων της «παρούσας γενεάς» να ναρκοθετήσει κυριολεκτικά τον πυρήνα του άρθρου 24, αφού:
· Αναιρεί τον ενιαίο χαρακτήρα Δάσους και Δασικής Έκτασης
· Επιτρέπει τη χρήση δασικών εκτάσεων για λόγους χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού
· Ορίζει αυθαίρετα (επικαλούμενη την ημερομηνία που τέθηκε σε ισχύ από το Σύνταγμα του ’75) την 11-6-1975 ως χρονική αφετηρία ισχύος των αεροφωτογραφιών (με το πρόσχημα της αντιμετώπισης ακραίων καταστάσεων) δίδοντας άφεση αμαρτιών για όλες τις προγενέστερες καταπατήσεις.
· Υποκαθιστά ολοκληρωμένες, φορτισμένες και δυναμικές τις έννοιες ‘αειφορία’ και ‘εθνικό συμφέρον’ με τις έννοιες ‘βιώσιμη ανάπτυξη’ και ‘δημόσιο συμφέρον’, αντιστοίχως, υποβιβάζοντας το βαθμό προστασίας του περιβάλλοντος σε σχέση με την οικονομική ανάπτυξη.
· Ανατρέπει τη βασική αρχή της αλληλεγγύης των γενεών
Όλα αυτά οδηγούν αναπόδραστα σε 2 βασικά συμπεράσματα:
1. Διαταράσσεται το όριο και οι ισορροπίες της συνταγματικής αρχής της αναλογικότητας. Αν ισχύσουν οι προτάσεις της Ν.Δ., τότε η στάθμιση ανάμεσα στις αξίες προστασία του περιβάλλοντος – οικονομική ανάπτυξη ανατρέπεται δραματικά σε βάρος της προστασίας του περιβάλλοντος, ενώ το συμφέρον και η φυσιογνωμία της χώρας μας επιβάλλουν μια οικονομική ανάπτυξη που πρέπει να έχει στο επίκεντρο το περιβάλλον και την αειφορία, τη διατήρηση δηλαδή του οικολογικού αποθέματος της πατρίδας μας.
2. Διευκολύνεται υπέρμετρα η μεταβολή του προορισμού των δασών και των δασικών εκτάσεων πολλές φορές «δι’ ασήμαντον αφορμήν» (π.χ. επέκταση ενός οικισμού)

Για όλους αυτούς τους λόγους λέμε ένα μεγάλο «ΌΧΙ» στην επιχειρούμενη αλλαγή του άρθρου 24 από τη Ν.Δ.

* Ο Σταύρος Μπένος είναι Συντονιστής Περιβάλλοντος.