Ο ΠΟΛΙΤΗΣ ΚΑΙ Η ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΤΟΥ

Το μεγάλο μας θέμα, ο μεγάλος πολιτικός στόχος των ημερών μας, είναι ο ΠΟΛΙΤΗΣ και η εξυπηρέτησή του. Το Κέντρο Εξυπηρέτησης του Πολίτη που λειτουργεί εδώ και λίγους μήνες στο Σύνταγμα, είναι ένα μικρό δείγμα του έργου που πρέπει να επιτελεσθεί μέχρι το τέλος του 2003 προς την κατεύθυνση της μετατροπής μιας τραυματικής μέχρι τώρα για κάθε πολίτη εμπειρίας, της σχέσης του με το Κράτος, σε σχέση εμπιστοσύνης, διαφάνειας και αξιοπρέπειας.

Ο τελικός μας στόχος είναι ο πολίτης να εξυπηρετείται για οποιαδήποτε σχέση του με το δημόσιο -και μιλάμε για περίπου 1000 διοικητικές πράξεις, από την απλούστερη που είναι ένα πιστοποιητικό γέννησης μέχρι την πολυπλοκότερη που είναι μία πολεοδομική άδεια- σε ένα από τα 1000 Κέντρα Εξυπηρέτησης του Πολίτη που θα είναι διασκορπισμένα σε όλους τους Δήμους της χώρας. Το μέγεθος του έργου που γίνεται και έχει να γίνει είναι τεράστιο αν σκεφθεί κανείς ότι μέχρι στιγμής έχει γίνει επεξεργασία για τις 400 από τις περίπου 1000 διοικητικές πράξεις. Εδώ και δύο χρόνια έχει τεθεί σε εφαρμογή το πρόγραμμα <ΑΣΤΕΡΙΑΣ> για το νησιωτικό χώρο του Αιγαίου. Λειτουργούν 100 γραφεία εξυπηρέτησης πολιτών, τα οποία αποτέλεσαν την πρώτη πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος <ΑΡΙΑΔΝΗ>. Σήμερα λειτουργεί το Κέντρο Εξυπηρέτησης του Πολίτη στο Σύνταγμα, στον Πειραιά, στο Περιστέρι, στη Θεσσαλονίκη και στο Ηράκλειο Κρήτης.

Οι περίπου 1000 αυτές διοικητικές πράξεις καλύπτουν όλο το φάσμα του δημόσιου τομέα: την οικονομία, την ασφάλεια, την υγεία, την παιδεία, την απασχόληση, την γεωργία, τον τουρισμό, τις μεταφορές, την οικιστική και την περιβαλλοντική πολιτική κ.τ.λ. Το έργο θα καταλήξει να είναι μια απλουστευμένη διαδικασία που θα εξυπηρετεί ταχύτατα τον πολίτη και κρύβει από πίσω του μια κολοσσιαία επιχείρηση, πρωτοφανή μέχρι τώρα στην Δημόσια Διοίκηση με κύριο χαρακτηριστικό της την κατάργηση της γραφειοκρατίας και την πλήρη διαφάνεια στις σχέσεις πολίτη και δημόσιας διοίκησης. Οι βασικές βαθμίδες που περνάει αυτό το έργο είναι η καταγραφή των διοικητικών πράξεων σε όλο τον δημόσιο τομέα, η κωδικοποίηση της νομοθεσίας, η βελτίωση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, η απλούστευση των διαδικασιών, οι βελτιώσεις στην οργανική δομή και την σύνθεση των υπηρεσιών (μονάδες και ανθρώπινο δυναμικό) η εκπαίδευση των δημοσίων υπαλλήλων, η βελτίωση των κτιριακών υποδομών, η εισαγωγή της χρήσης των δικτύων, η βελτίωση και ανανέωση των πληροφοριακών εξοπλισμών κ.τ.λ.

Βασικά όπλα μας αποτελούν τρία προγράμματα:

- το <Πολιτεία> που ασχολείται με την βελτίωση των σχέσεων Διοίκησης και Πολίτη, την αναπροσαρμογή και βελτίωση των διοικητικών λειτουργιών και μεθόδων, την βελτίωση και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και την επέκταση της χρήσης των νέων τεχνολογιών

- το <Αριάδνη> (η εξέλιξη του «Αστερία» για όλη την Ελλάδα) , που αποτελεί το δίκτυο των σημείων - στάσεων εξυπηρέτησης του πολίτη, όπου του παρέχεται το σύνολο των διοικητικών πράξεων και

- το <Σύζευξις>, όπου εντάσσεται η δικτυακή υποδομή και η διασύνδεση όλων των φορέων του δημόσιου τομέα με το δίκτυο κορμού και μεταξύ τους.

Στο πλαίσιο όλης αυτής της επιχείρησης λογικό επακόλουθο, αλλά και η μεγάλη πρόκληση, είναι ο εξορθολογισμός των διοικητικών δράσεων και η επίτευξη του μέγιστου κοινωνικού, οικονομικού και διοικητικού αποτελέσματος και μάλιστα μέσα σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον.

Με απλά λόγια για να εξυπηρετήσουμε αποτελεσματικά τον πολίτη πρέπει ταυτόχρονα να γίνει μια τεράστια δουλειά στο εσωτερικό της δημόσιας διοίκησης που αναγκαστικά πρέπει να αλλάξει φιλοσοφία, τρόπο δράσης και οργάνωση και η οποία πρέπει να μεταλλαχθεί από ένα εντυπωσιακά εσωστρεφές σε ένα εξωστρεφές όργανο ταγμένο στον σκοπό που είχε από την σύστασή της: να εξυπηρετεί τον πολίτη υλοποιώντας την κρατική πολιτική. Αυτό σημαίνει ότι στη χώρα μας μετά τον μεγάλο ιστορικό κύκλο, ο οποίος καθόρισε την πορεία μας προς την Οικονομική και Νομισματική Ενωση και μας ενέταξε την ευρωζώνη, ήρθε η σειρά ενός άλλου ιστορικού κύκλου, του κύκλου της Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Στον τομέα της Διοίκησης έχουν γίνει σημαντικά βήματα και ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το κανονιστικό περιβάλλον εναρμόνισης και κυρίως του θεσμικού μας πλαισίου με το αντίστοιχο κοινοτικό. Σημαντικές διοικητικές αλλαγές έφεραν τα κοινοτικά (αναπτυξιακά) πλαίσια στήριξης, τα οποία εισήγαγαν ένα μικτό διοικητικό σύστημα, ένα συγκερασμό της παραδοσιακής δημόσιας διοίκησης με διοικητικές μεθόδους του ιδιωτικού τομέα.

Έτσι, οι παραδοσιακές διοικητικές πρακτικές βρέθηκαν μπροστά σε νέα διοικητικά μοντέλα, τα οποία είχαν δοκιμασθεί στο χώρο των επιχειρήσεων. Σιγά - σιγά εισήχθησαν όροι οι οποίοι πριν από αρκετά χρόνια αποτελούσαν ταμπού: διοίκηση με στόχους, διοίκηση ολικής ποιότητας, διοίκησης με μετρήσιμα αποτελέσματα. Σήμερα βρισκόμαστε στο σημείο όχι απλώς να συζητούμε, αλλά να κατευθύνουμε τις πολιτικές μας προς αυτή την κατεύθυνση. Στόχος μας είναι πια η δημιουργία ενός διοικητικού περιβάλλοντος , μέσα στο οποίο πρωτεύοντα ρόλο έχει η στοχοθεσία, η αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού, η διοίκηση στόχων και αποτελεσμάτων, ώστε όλες οι διοικητικές πράξεις να έχουν μετρήσιμα αποτελέσματα. Με απλά λόγια θέτουμε σαφείς πολιτικούς στόχους στους επί μέρους τομείς άσκησης δημόσιας πολιτικής ζητώντας από τη διοίκηση να τους ακολουθήσει. Με βάση τους στόχους αυτούς κατανέμουμε το προσωπικό της διοίκησης και το υποκινούμε να λειτουργεί συλλογικά, με υπευθυνότητα και να αισθάνεται τη συμμετοχική του αξία στο τελικό αποτέλεσμα. Με τον τρόπο αυτό απομακρυνόμαστε από το μοντέλο, το οποίο ήθελε την ανώτερη ιεραρχική βαθμίδα να συμμετέχει ετεροβαρώς στην διοικητική διαδικασία και σχεδόν να αδρανοποιείται ένα μεγάλο μέρος του διοικητικού μηχανισμού.

Είναι πρόδηλο ότι ο επιμερισμός των αρμοδιοτήτων και των ευθυνών σε όλο το προσωπικό της διοίκησης δημιουργεί ένα σύγχρονο και αναβαθμισμένο περιβάλλον, το οποίο οδηγεί όλο το σύστημα παραγωγής των διοικητικών πράξεων σε ταυτόχρονη βελτίωση των δράσεών του. Βασικό στόχο μας αποτελεί η αναβάθμιση του εσωτερικού συστήματος λειτουργίας του διοικητικού μηχανισμού για να πετύχουμε καλύτερες υπηρεσίες, οι οποίες θα παράγουν με τον πιο πρόσφορο τρόπο τα διοικητικά τους προϊόντα και θα συμβάλλουν στην υλοποίηση των δημόσιων πολιτικών. Αυτό είναι και το μεγάλο στοίχημα της διοικητικής μεταρρύθμισης ενώ ταυτόχρονα είναι προαπαιτούμενο της διοικητικής σύγκλισης. Κλείνοντας θα ήθελα να επαναλάβω ότι κατά την άποψή μου στην παρούσα φάση το σημαντικότερο θέμα που καλείται να αντιμετωπίσει η χώρα μας είναι η μεταρρύθμιση στη Δημόσια Διοίκηση, στο Κράτος, γιατί χωρίς αυτήν καμία επί μέρους πολιτική, όπως τα εργασιακά, οι διαρθρωτικές αλλαγές στην οικονομία, στην αγροτική οικονομία, στο Εθνικό Σύστημα Υγείας κ.ο.κ., δεν θα έχει τύχη.